(No) match found - Marnix de Nijs, Esther de Graaff
Een stapje terug. Dat was mijn eerste reactie bij het binnenlopen van de installatie ’15 min of biometric fame’ van Marnix de Nijs. Op een cirkelvormige rails draait een camera op een flexibele hefkraan rondjes op zoek naar een gewillig slachtoffer. Het grote witte podium waarop de rails ligt, biedt een kader tot waar de camera kan komen. Als je aan de zijkant blijft staan, rijdt de camera aan je voorbij. Hoewel een zelfstandig bewegende camera niet heel vernieuwend is, blijft het toch spannend. Om opgemerkt te worden moet je het witte podium betreden en stil blijven staan.
De camera positioneert zichzelf en scant je gezicht. Terwijl je staat te wachten, en soms duurt het wel even, worden jouw gelaatstrekken vergeleken met de gelaatstrekken van beroemdheden uit een uitgebreide database. Jouw foto wordt vervolgens geprojecteerd op een scherm naast die ene beroemdheid waarin je je eigen gelaatstrekken herkend. Het blijft echter niet alleen zichtbaar in de expositieruimte zelf. Jouw gezicht wordt tegelijkertijd geupload naar het internet en getagd aan jouw eigen ster. Stel, en met nadruk op stel, als mijn gezicht aan Kate Winslet was getagd dan betekent dit dat als ik vervolgens haar naam google, mijn gezicht bij de zoekresultaten vind. De Nijs vertelt tijdens een gesprek met een kopje koffie: ‘Met dit werk wil ik google images blurren en de betrouwbaarheid van internetdatabases ter discussie stellen’.
De Nijs zet vraagtekens bij de technologische impact op onze samenleving en sociale interacties. Hiermee hoopt hij mensen te prikkelen zelf na te denken over onze huidige fascinatie met het sterrendom en over hoe persoonlijkheden op internet worden gepresenteerd. Bewust maakt hij gebruik van gezichtsherkennings-software in beveiligingscamera’s op straat. In ’15 min of biometric fame’ bepaal je als bezoeker zelf of en hoe dichtbij de camera komt. Dit fysieke is naast het auditieve en het visuele een belangrijk aspect in zijn werk. De ene persoon gaat de uitdaging aan en blijft stijf stil staan; de ander schrikt en loopt snel door naar een ander werk in de expositie. Niet iedereen zal geprikkeld worden om na te denken over vraagstukken als privacy, internet en sterrendom. De ronddraaiende camera nodigt vooral uit om te spelen en even een ster te zijn. Kreeg Andy Warhol bijna vier decennia later toch gelijk toen hij zei: “In the future everyone will be world-famous for 15 minutes”. Hoewel, niet voor iedereen. Een van de bezoekers droop teleurgesteld af toen onder zijn gescande gezicht ‘no match found’ stond. Wellicht niet eens zo’n slecht resultaat als je bedenkt dat tussen de beroemdheden ook pornosterren zitten.
